ગુજરાતી મીડિયા ઓન વેબ

 
ચૂંટણી નજીક આવી રહી છે, આનાથી મોટી  દિવાળી મીડિયા માટે બીજી કઈ હોઈ શકે ?

મીડિયા આ મોસમનો પૂરો ફાયદો ઉઠાવવા બધી દિશામાં ઘોડાઓ દોડાવી રહયા છે. કોઈક નવી ચેનલ તો કોઈ નવી વેબસાઈટ. પણ આ બધામાં ગ્રાહકને મહદઅંશે ફાયદો થશે. જુઓ છેલ્લા એકાદ-બે મહિનામાં ગુજરાતી વેબ પર ઉભરી આવેલા કેટલાક નોંધનીય ફેરફારો -

1.  સંદેશની બહુચર્ચિત ચેનલ આખરે ચૂંટણી પહેલા ચાલુ થઇ ગઈ . પણ એમની વેબ આવૃત્તિ ખાસ્સી પ્રભાવક છે .  એનું રીઝોલ્યુશન , ક્વોલીટી અને સ્ટ્રીમીંગ સ્પીડ સારી છે . હાલ પુરતી કન્ટેન્ટની વાત રહેવા દઈએ .

2. ગુજરાત સમાચાર એની નવી વેબસાઈટ  લઈને આવી રહી રહ્યું છે .  સાઈ ટ  નવી છે પણ જુના પ્રશ્નો હજુ ઉભેલા જ દેખાઈ છે . દેખાવ થોડો સુધરેલો જરૂર દેખાય છે  એક જ ફોટો અલગ અલગ સાઇઝ માં વાપરવાની પ્રથા ગુજરાતી મીડિયામાં હવે ઘર કરી ગઈ છે . એટલે ફોટા લાંબા - ટૂંકા દેખાય છે - આ પ્રશ્ન લગભગ બધી ગુજરાતી વેબ સાઈટ ને લાગુ પડે છે .  નવી સાઈટ  ખુબ જ ફેસબુક ફ્રેન્ડલી છે અને તમે ફેસબુકના લોગીન વડે તમે વાંચતા સમાચારો તમારા ફેસબુકમાં પણ અપડેટ કરી શકો છો .

3. અકિલા - જે એન આર આઈને જ્વેલરી સ્ટોર્સ આપે એટલું મહત્વ આપે છે - પણ એની નવી વેબસાઈટ સાથે આવી રહ્યું છે આખરે UTF ફોન્ટ પર આવી અને ખુબ જૂની ઈમેજમાં સમાચાર છાપવાની પદ્ધતિથી જલ્દી બહાર આવી જશે એવું લાગે છે .  સરસ રીતે ડીઝાઇન થયેલી સાઈટ  દેખાય છે

4. દેશગુજરાત - ખરેખર અંદરના સમાચાર માટે પ્રસિદ્ધ સાઈટ  હવે ગુજરાતીમાં પણ આવી ગઈ છે જોકે નિયમિતતા અંગે પ્રશ્નો ખરા .

5. ઘણી બધી ઉપરોક્ત વેબસાઈટ  હવે ફેસબુક ફીડ પણ અપડેટ કરે છે અને સોશ્યલ મીડિયામાં પણ પગપેસરો કરી દીધો છે

6. કેયુર કોટક નો સરસ બ્લોગ હાલમાં બંધ છે, મીડીયાવાળા ખરા પણ એમની દિવાળી નથી આવી લાગતી .


7. નિરીક્ષક મેગેજીનની સ્વતંત્ર વેબ સાઈટ તો ક્યારનીય બંધ થઇ ચુકેલી પણ થોડો સમય માટે બ્લોગ સ્વરૂપે તેના આખા અંકો મુકતા હતા જે હાલમાં બંધ છે . જો કે આ સમાચાર અને ચૂંટણીને કોઈ નજીકનો સંબંધ નથી .

કસોટી સ્માર્ટફોનની

ગયા અંકનો સવાલ: 

વિષય: તર્ક ( લોજીક )
ગહનતા : 3.5/5
આજના કોયડાઓ આમ તો ખુબ જાણીતાં છે પણ તોય જવાબ યાદ ના હોય તો વાળ ખેંચાવે એવા છે !

1) વિહંગ અને વિમર્શ જોડિયા ભાઈઓ છે અને એમની જન્મતારીખ હમણા આવી રહી છે, એટલે થોડા ફૂલો લાવી રાખ્યા છે. મારી પાસે કેટલાં ફૂલો હશે જો બે સિવાયના બધા ગુલાબ હોય, બે સિવાયના બધા કરેણ હોય અને બે સિવાયના બધા કમળ હોય ?!

2) આજે  વિમર્શનો જન્મદિવસ છે, તેનો મોટો પણ જોડિયો ભાઈ વિહંગનો જન્મદિવસ પરમદિવસે છે, આવું કેમ? આપણો  આઝાદદિવસ અને પાકિસ્તાનનો આઝાદી દિન અલગ જ છે ને! પણ આ કોયડામાં નાના વિમર્શનો જન્મદિવસ મોટા વિહંગના જન્મદિવસ પહેલાં આવે છે એ વાત પણ ઉકેલજો જરાં.


જવાબ:

1) આ કોયડો સરળ છતાં અટપટો છે પણ તમે જવાબ વાંચશો તો લાગશે ઓહ આ તો એકદમ સરળ છે. એમની પાસે એક કરેણનું, એક કમળનું અને એક ગુલાબનું ફૂલ હશે !

2) આ કોયડો ખુબ અટપટો છે અને તર્કની સાથેસાથે થોડું સામાન્ય જ્ઞાન પણ ચકાસે એવો કોયડો છે. અહી બે સવાલ છુપાયેલા છે. પહેલો સવાલ એ કે બે જોડિયા ભાઈઓના જન્મદિવસ વચ્ચે 2 દિવસનો તફાવત કેમ, અને બીજો સવાલ જે વધુ આંટીઘૂંટીવાળો છે એ કે મોટા ભાઈ નો જન્મદિવસ કેમ પાછળથી આવે છે ?

ચાલો જોઈએ આ ટ્રીકી કોયડાનો જવાબ.

પહેલા એક સાદો કેસ વિચારતા,

ધારો કે 28 ફેબ્રુઆરીની મધરાતે એક ભાઈનો જન્મ થયો અને થોડી મીનીટો પછી 1લી માર્ચની વહેલી સવારે બીજા ભાઈનો જન્મ થયો. એટલે કે એ લીપ યર ન હતું. પણ આજે જયારે બે દિવસનો તફાવત છે ત્યારે લીપ યર છે એટલે કે એક ભાઈનો જન્મ દિવસ 28મીએ છે જયારે બીજા ભાઈનો જન્મદિવસ 1લી માર્ચના રોજ છે પણ વચ્ચે 29
 ફેબ્રુઆરીનો ખાલી દિવસ આવે છે! આમ બીજા ભાઈનો જન્મદિવસ પરમદિવસે આવે એ શક્ય છે.

સારું હવે જોઈએ નાના ભાઈનો જન્મદિવસ 1લી તારીખે અને મોટા ભાઈનો  28 તારીખે કઈ રીતે શક્ય છે.

બે ભાઈઓના જન્મ સમય વચ્ચેથી જો GMT ( ગ્રિનવીચ મીન ટાઇમ) રેખા પસાર થાય તો સમયમાં 12 કલાકનો ફેર પડે. ભારતથી અમેરિકાની દિશામાં જતા હો તો 12 કલાક સમય પાછળ જાય અને અમેરિકાથી ભારતની દિશામાં સમય 12 કલાક આગળ વધે. આમ, મોટા ભાઈનો જન્મ 1લી માર્ચે વહેલી સવારે થયો અને બીજા ભાઈનો જન્મ GMT ની સામેની બાજુ ( વિમાનમાં અથવા શીપમાં મુસાફરી દરમિયાન ) થયો જ્યાં સમય 12 કલાક પાછો ઠેલાયો અને નાના ભાઈ નો જન્મ 28 ફેબ્રુઆરીના રોજ થયો !



સાચા જવાબ આપનાર બુદ્ધિશાળી વાંચકો, આ રહ્યા -

1) રાગ હાર્દિક જોશી, આણંદ
2) રોહિત અને જીગ્નેશ પંચાલ, માલણ (પાલનપુર)

End Game


વિષય: તર્ક ( લોજીક ) - ગણિત 
ગહનતા : 4/5

તમારી પાસે 2 આઈ-ફોન 5 સ્માર્ટફોન  છે !! એક 100 માળના સ્કાય સ્ક્રેપર બિલ્ડીંગ પાસે તમને ઉભાં રાખવામાં આવ્યા છે. તમને આઈ-ફોન ટેસ્ટ કરવાનું કામ સોંપવામાં આવ્યું છે. જરાક ધ્યાન દઈને સાંભળજો જો જરાક પણ આડું અવળું કર્યું છે કે ખોટો જવાબ લાવ્યા તો જોબમાંથી પાણીચું નહિ તો પ્રમોશન!

બંને ફોન એકદમ એકસરખાં છે એના લુક, ફિલ, મજબૂતાય બધું જ. કોઈ પણ રીતે  સહેજ પણ ફેર નથી. હવે તમારે આ ફોનની મજબૂતાય માપવાની છે. બિલ્ડીંગના કેટલા માળ ઉંચેથી આ ફોન પડતો મુકીએ તો  એ તૂટતો નથી એ શોધવાનું છે. આઈ-ફોનની  હવે પછીની એડમાં કહેવામાં આવશે કે દુનિયાનો એકમાત્ર ફોન જે X માળ પરથી ફેંકો તો પણ તૂટતો નથી. માટે તમારે શક્ય તેટલો ઉંચો માળ  શોધવાનો છે. દાખલા તરીકે જો ફોન 25માં માળ પરથી પડતો મુકવાથી પણ ના તૂટતો હોય અને તમે જો જવાબ 24 લાવો તો તમે ખોટા સાબિત થશો. તમારી જેમ બીજા પણ આ ટેસ્ટ કરી રહ્યા છે અને બધાનો જવાબ એક સરખો જ આવશે. એટલે કે તમારે ઊંચામાં ઊંચા ક્યાં માળ પરથી આ ફોન પડતો મુકીએ તો પણ એ તૂટે નહિ એ શોધવાનું છે.

પણ કેટલીક શરતો છે. તમને માત્ર બે જ ફોન આપવામાં આવ્યા છે, એ બંને ફોન તૂટી જાય ત્યાં સુધી તમે ટેસ્ટ કરી શકો છો. અને તમારે ઓછામાં ઓછી વખત ફોન પડતો મુકીને ( ફેંકીને નહિ !) આ જવાબ લાવવાનો છે અને તમારે એ પણ જણાવવાનું છે કે કેટલી વખત ફોન પડતો મૂકી તમે ઉપરોક્ત જવાબ શોધો છો. ફોન પડતો મુકવો એટલે ધારો કે તમે 45માં માળ  પરથી ફોન નીચે નાખો છો એ એક પ્રયત્ન ગણાય. પણ તમે તમારી તાકાત વાપરીને ના ફેંકી શકો, માત્ર તમારે ત્યાંથી ફોન નીચે પડવા દેવાનો છે અને પરિણામ જુવો કે ફોન તુટ્યો કે નહિ.
 
ટૂંકમાં, ઓછામાં ઓછા પ્રયત્નો કરી ઊંચામાં ઊંચા ક્યાં માળથી ફોન ફેંકીએ તો તૂટે નહિ એ બે ફોનની મદદથી શોધવાનું છે, તૈયાર ?!

જવાબ ક્યાં મોકલશો?

તમારો જવાબ અમને ઈ મેઈલ દ્વારા alpesh.bhalala@gmail.com પર મોકલી શકો છો અથવા http://www.alpeshbhalala.com/ પર કોમેન્ટ દ્વારા મૂકી શકો છો. લખ્યા તારીખ : 17/09/12  

નાના ભાઈનો જન્મદિવસ પહેલાં કેમ?

ગયા અંકનો સવાલ: 

વિષય: તર્ક ( લોજીક )
ગહનતા : ૨.૫/૫ 
  
દર્શની બર્થડે પર કેક લાવવામાં આવી છે. કુલ મળીને ૮ પીસીસ કરવા પડે એમ છે. હવે ઓછામાં ઓછા કેટલા કટ ( કાપા)  મુકીને કેકને ૮ ભાગમાં કાપી શકાય ? કેવી રીતે કાપશો કેક ? ( દરેક કટ સીધી લીટીમાં જ પાડી શકાય છે, નહિ તો ગોળ ગોળ કાપામાં  આખી પઝલ અટવાય પડશે !) જો ઝબકે તો એકદમ સહેલો જવાબ છે, નહિ તો મજા લાંબી ચાલશે !

  જવાબ:

રૂબીક પઝલ ક્યુબ (સમઘન)  આમ તો 3x3x3 સાઈઝના હોય છે પણ મીની ક્યુબ તરીકે ઓળખાતાં ક્યુબ 2x2x2 સાઈઝના પણ હોય છે. આવા  2x2x2 ક્યુબની કલ્પના કરો. એમાં કુલ 8 ભાગ હોય છે.  હવે આ ક્યુબનું  નિરીક્ષણ કરશો તો ખ્યાલ આવશે કે આ ક્યુબને ત્રણ લાઈનથી 8 ભાગમાં વહેંચેલ છે, જે આપણાં  પ્રશ્નનો ઉત્તર પણ છે. હવે આ સમઘનને આપણી કેક સમજો, જે લંબઘન પણ હોય શકે.  બસ ત્રણ કાપા મુકીને કેકને 8 એકસરખા ભાગમાં વહેંચી શકાય છે. કેક માત્ર ઉભી જ કપાય એ વિચારની બહાર નીકળવાથી જવાબ શોધવો સરળ છે.

સાચો જવાબ મોકલનાર વાંચકો છે -
1. જય બુદ્ધદેવ, મોરબી
2. વિવેક જોશી, ભીલાડ
3. રાગ હાર્દિક જોશી, આણંદ
4. ગૌરવ કાપડિયા
5. પરી પટેલ
6. હાર્દિક ગોહેલ
7. મિત વ્યાસ
8. રવિશંકર જોશી
9. ફાલ્ગુની દોશી
10. ડો. ડી. એમ. કગથરા 

End Game


વિષય: તર્ક ( લોજીક )
ગહનતા : 3.5/5
આજના કોયડાઓ આમ તો ખુબ જાણીતાં છે પણ તોય જવાબ યાદ ના હોય તો વાળ ખેંચાવે એવા છે !

1) વિહંગ અને વિમર્શ જોડિયા ભાઈઓ છે અને એમની જન્મતારીખ હમણા આવી રહી છે, એટલે થોડા ફૂલો લાવી રાખ્યા છે. મારી પાસે કેટલાં ફૂલો હશે જો બે સિવાયના બધા ગુલાબ હોય, બે સિવાયના બધા કરેણ હોય અને બે સિવાયના બધા કમળ હોય ?!

2) આજે  વિમર્શનો જન્મદિવસ છે, તેનો મોટો પણ જોડિયો ભાઈ વિહંગનો જન્મદિવસ પરમદિવસે છે, આવું કેમ? આપણો  આઝાદદિવસ અને પાકિસ્તાનનો આઝાદી દિન અલગ જ છે ને! પણ આ કોયડામાં નાના વિમર્શનો જન્મદિવસ મોટા વિહંગના જન્મદિવસ પહેલાં આવે છે એ વાત પણ ઉકેલજો જરાં.

  

જવાબ ક્યાં મોકલશો?

તમારો જવાબ અમને ઈ મેઈલ દ્વારા alpesh.bhalala@gmail.com પર મોકલી શકો છો અથવા http://www.alpeshbhalala.com/ પર કોમેન્ટ દ્વારા મૂકી શકો છો. લખ્યા તારીખ : 14/08/12  

બર્થડે કેક

ગયા અંકનો સવાલ: 

વિષય:લોજીક /ક્રીપ્ટોગ્રાફી 
ગહનતા : ૩.૫ /૫ 

આજનો પ્રશ્ન પણ થોડો અનોખો અને ઐતિહાસિક છે. ઈન્ટરનેટ એક ગામ છે અને બધા જુદા જુદા સ્વરૂપે ડેટા વ્યવહાર કરતા રહે છે. ગામ હોય ત્યાં ચોર પણ રહેવાના જ.  ઈન્ટરનેટ પર પણ આવું જ બને છે. તમે કોઈક અગત્યની માહિતી તમારા મિત્રને મોકલો પણ વચ્ચે બીજું કોઈ એ માહિતી ઉઠાવી જાય એવું બની શકે.તો એમને રોકવા કઈ રીતે ? આ વિષય ક્રીપ્ટોગ્રાફી તરીકે પ્રસિદ્ધ છે. યુધ્ધના મેદાનમાં થતા સંદેશા વ્યવહાર કોઈ દુશ્મન જાણી ના જાય એ માટે સમાચારને કોડવર્ડ થકી મોકલવાનો રીવાજ પણ આ શાસ્ત્રની દેન છે.

આજનો કોયડો આ વિષયની પ્રસ્તાવનામાંથી લીધેલ છે. મતલબ આ વિષય ભણવાની શરૂઆતમાં આ કોયડો પાર  કરીને આગળ વધવાનું હોય છે. જે આ મુજબ છે.

એલીસ અને બોબ જુદા શહેરમાં રહે છે. બોબના જન્મદિવસ પર એલીસ ભેટ મોકલવા માંગે છે. પણ દેશમાં લોકો ખુબ કરપ્ટ ( ભ્રષ્ટ આચાર ધરાવતાં ) છે અને પોસ્ટ કે કોઈ પણ સર્વિસ આ ભેટ જોઈ કે કાઢી નહિ લે એની કોઈ ખાતરી નથી. સરકારે આ દુષણ ડામવા એક સિક્યોર પેટી બનાવી છે. એ પેટીમાં તમારો કિંમતી સામાન મૂકી બહાર તાળું મારીને પોસ્ટ મારફતે તમારી ભેટ કે કોઈ પણ વસ્તુ ખાતરીપૂર્વક મોકલી શકાય છે. એક પેટીને ગમે તેટલા તાળા લગાવી શકાય છે પણ દરેક તાળાને એક જ ચાવી છે અને એ મોકલનાર પાસે રહે છે. આટલી વિગતો પછી તમારે શોધવાનું છે કે, બોબ માટે લીધેલી ભેટ એલીસ  કેવી રીતે પહોંચાડશે ?

જો તમે આ પઝલ ઉકેલી શકો છો તો તમને ક્રીપ્ટોગ્રાફી  ભણવામાં જરૂર રસ પડશે !!

 
જવાબ:

૧) એલીસ સિક્યોર પેટીમાં એની ભેટ મૂકી ઉપર તાળું મારીને પોસ્ટ મારફત મોકલશે અને એ તાળાની ચાવી તેની પાસે રાખશે.
૨) બોબને જયારે આ પાર્સલ મળશે એટલે એ એક બીજું તાળું લગાવશે અને એ ફરીથી એલીસને મોકલી આપશે પણ એ બીજા તાળાની ચાવી એની પાસે રાખશે.
૩) એલીસને જયારે આ પાર્સલ મળશે ત્યારે એ એની પાસે રહેલી ચાવીથી એને મારેલું તાળું ખોલીને કાઢી લેશે. અને ફરીથી આ પેટી બોબને મોકલી આપશે.
૪) બોબ જયારે એને આ પેટી મળશે ત્યારે એની પાસે રહેલી ચાવીથી એને મારેલું તાળું ખોલી લેશે અને પેટી ખોલી ભેટ મેળવશે !

આશા રાખીએ બોબને એની ભેટ એના જન્મદિવસ પહેલા મળી જાય !

હવે ક્રીપ્ટોગ્રાફિક   મગજ ધરાવતાં વાંચકોની યાદી -
૧) અંકિત વોરા
૨)સાવન પોપટ, રાજકોટ
૩)જેનીલ સાંગાણી, વલસાડ
૪)જીગર એન કારાની
૫) હાર્દિક પ્રજાપતિ
૬)ગૌરવ કાપડિયા
૭)આદીલ મક્સ્તી
૮)જગત ઠક્કર, વડોદરા
૯)યશીલ શાહ
૧૦)અરવિંદ ઓઝા
૧૧) સિંધી વસીમખાન બશીર
૧૨)સુમિત, મીઠાપુર
૧૩)ઉમંગ વઘાસીયા, જુનાગઢ
૧૪) રાજ દિગ્વિજયસિંહ ડી.


End Game

વિષય: તર્ક ( લોજીક )
ગહનતા : ૨.૫/૫ 
  
દર્શની બર્થડે પર કેક લાવવામાં આવી છે. કુલ મળીને ૮ પીસીસ કરવા પડે એમ છે. હવે ઓછામાં ઓછા કેટલા કટ ( કાપા)  મુકીને કેકને ૮ ભાગમાં કાપી શકાય ? કેવી રીતે કાપશો કેક ? ( દરેક કટ સીધી લીટીમાં જ પાડી શકાય છે, નહિ તો ગોળ ગોળ કાપામાં  આખી પઝલ અટવાય પડશે !) જો ઝબકે તો એકદમ સહેલો જવાબ છે, નહિ તો મજા લાંબી ચાલશે !

બોનસ પઝલ : શૂન્ય ચોકડી ની રમતમાં ૬ ખાનામાં એવી રીતે ચોકડી મુકો કે એક પણ રો કે કોલમમાં ૩ ચોકડી ના આવે ! ( આ પઝલનો જવાબ મોકલવો જરૂરી નથી, જાતે માથાકૂટ કરો અને શોધો. )

જવાબ ક્યાં મોકલશો?

તમારો જવાબ અમને ઈ મેઈલ દ્વારા alpesh.bhalala@gmail.com પર મોકલી શકો છો અથવા http://www.bhalalaalpesh.com/ પર કોમેન્ટ દ્વારા મૂકી શકો છો. લખ્યા તારીખ : 23/07/12   

સ્માર્ટફોન અને ટેબ્લેટ્સ

Top 5 Vendors, Worldwide Media Tablet Shipments, Second Quarter 2012 (Preliminary) (Unit Shipments are in thousands)

Vendor	2Q12 Shipments	Market Share	2Q11 Shipments	Market Share	2Q12/2Q11 Growth
1. Apple	17,042	68.2%	9,248	61.5%	84.3%
2. Samsung	2,391	9.6%	1,099	7.3%	117.6%
3. Amazon.com	1,252	5.0%	0	NA	NA
4. ASUS	855	3.4%	397	2.6%	115.5%
5. Acer	385	1.5%	629	4.2%	-38.7%
Others	3,067	12.3%	3,668	24.4%	-16.4%
All Vendors	24,994	100%	15,042	100%	66.2%

Source: IDC Worldwide Quarterly Media Tablet Tracker, August 2, 2012.

Source : canalys .com  August 2, 2012

ક્રીપ્ટોગ્રાફી

ગયા અંકનો સવાલ: 

વિષય: ગણિત 
ગહનતા : ૩.૫  /૫ 

આજનો પ્રશ્ન થોડો અનોખો છે. એમાં સંભાવનાનો ઉપયોગ થાય છે એટલે એના જવાબની ચોક્કસતા પર પણ સવાલ ઉઠે. તમે આ પ્રયોગ ૧૦ વખત કરો તો અમુક વખત જવાબ સાચો હોય અમુક વખત ખોટો. સિક્કો ઉછાળો તો દરેક વખતે તમારું અનુમાન સાચું ના પડી શકે.

વળી, આ પ્રશ્ન ઐતિહાસિક પણ ખરો. મોન્ટી હોલના કોયડા તરીકે પ્રસિદ્ધ  ન્યુયોર્ક  ટાઈમ્સ જેવા છાપાના પહેલા પાને ચમકી ચૂકેલ આ કોયડો રસપ્રદ ઈતિહાસ ધરાવે છે.

કોયડો આ મુજબ છે.  ત્રણ મોટા રૂમ છે અને તેના  દરવાજા બંધ છે. તમે આ મોન્ટી હોલમાં મોન્ટી સાથે ઉભાં
 છો.  એક રૂમમાં એકદમ આધુનિક ગાડી રાખેલ છે અને બાકીના બે ખંડોમાં બકરીઓ (ચનાની !). તમારે એક રૂમ પસંદ કરવાનો છો અને તમારું ધ્યેય ગાડી પ્રાપ્ત કરવાનું છે. તમે એક રૂમ પસંદ કરો પછી મોન્ટી બીજાં  - તમે પસંદ નહિ કરેલાં  - એક રૂમમાં રહેલી બકરી તમને બતાવે છે. મોન્ટી પૂછે છે કે તમારે તમારી પહેલી પસંદગી ફેરવવી છે? 

તો હે સુજ્ઞ વાંચકો તમે શું વિચારશો અને મોન્ટીને જવાબ આપશો  ?

જવાબ:

જવાબ વાંચ્યા પછી કોયડો ખુબ જ સરળ લાગશે ( દરેક કોયડાની જેમ જ !).

ત્રણ રૂમ છે અને એક રૂમ તમે પસંદ કરો છો અને એ રૂમમાં ગાડી હોય એની શક્યતા/સંભાવના  ૦.૩૩ છે.

હવે મોન્ટી બાકીના બેમાંથી એક રૂમમાં રહેલી બકરી બતાવે છે. પછી મોન્ટી પૂછે છે કે તમારે પસંદગી ફેરવવી છે ?

ચાલો જોઈએ કે પસંદગી ફેરવવાથી કે ના ફેરવવાથી શક્યતામાં કેટલો ફેર પડે છે.
ધારો કે તમે રૂમ ૩ પસંદ કર્યો છે હવે બધા શક્ય કેસ જોતાં,

	રૂમ ૧	રૂમ ૨	રૂમ 3	મોન્ટી કયો રૂમ બતાવશે	પસંદગી ફેરવ્યા વગર ગાડી મળી ?	પસંદગી ફેરવ્યા પછી ગાડી મળી ?
	ગાડી	બકરી	બકરી	રૂમ ૨	0	1
	બકરી	ગાડી	બકરી	રૂમ ૧	0	1
	બકરી	બકરી	ગાડી	રૂમ ૨ અથવા રૂમ ૧	1	0
સંભાવના					0.33	0.66

આમ પસંદગી ફેરવવાથી ગાડી મળવાની સંભવના બેવડાય જાય છે.

ચાલો જોઈએ વાંચકોના જવાબો -
એકદમ ખરા જવાબ આપનાર વાંચકો છે -
૧. ઉમંગ વઘાસીયા, જુનાગઢ 
૨. ફાલ્ગુની દોશી,
૩. દ્વિજ માંકડ, અમદાવાદ

૪. અરવિંદ ઓઝાએ આ કોયડો બેયર થીયરમ વાપરીને પણ ઉકેલ્યો છે. 
૫. જે. એચ. બારિયા લખે છે કે બધા દરવાજા પર ટકોરા મારી જોવાના જ્યાંથી બકરીનો બેં બેં અવાજ ના આવે એ આપડી પસંદગી !

End Game

વિષય:લોજીક /ક્રીપ્ટોગ્રાફી 
ગહનતા : ૩.૫ /૫ 

આજનો પ્રશ્ન પણ થોડો અનોખો અને ઐતિહાસિક છે. ઈન્ટરનેટ એક ગામ છે અને બધા જુદા જુદા સ્વરૂપે ડેટા વ્યવહાર કરતા રહે છે. ગામ હોય ત્યાં ચોર પણ રહેવાના જ.  ઈન્ટરનેટ પર પણ આવું જ બને છે. તમે કોઈક અગત્યની માહિતી તમારા મિત્રને મોકલો પણ વચ્ચે બીજું કોઈ એ માહિતી ઉઠાવી જાય એવું બની શકે.તો એમને રોકવા કઈ રીતે ? આ વિષય ક્રીપ્ટોગ્રાફી તરીકે પ્રસિદ્ધ છે. યુધ્ધના મેદાનમાં થતા સંદેશા વ્યવહાર કોઈ દુશ્મન જાણી ના જાય એ માટે સમાચારને કોડવર્ડ થકી મોકલવાનો રીવાજ પણ આ શાસ્ત્રની દેન છે.

આજનો કોયડો આ વિષયનીપ્રસ્તાવનામાંથી લીધેલ છે. મતલબ આ વિષય ભણવાની શરૂઆતમાં આ કોયડો પાર  કરીને આગળ વધવાનું હોય છે. જે આ મુજબ છે.

એલીસ અને બોબ જુદા શહેરમાં રહે છે. બોબના જન્મદિવસ પર એલીસ ભેટ મોકલવા માંગે છે. પણ દેશમાં લોકો ખુબ કરપ્ટ ( ભ્રષ્ટ આચાર ધરાવતાં ) છે અને પોસ્ટ કે કોઈ પણ સર્વિસ આ ભેટ જોઈ કે કાઢી નહિ લે એની કોઈ ખાતરી નથી. સરકારે આ દુષણ ડામવા એક સિક્યોર પેટી બનાવી છે. એ પેટીમાં તમારો કિંમતી સામાન મૂકી બહાર તાળું મારીને પોસ્ટ મારફતે તમારી ભેટ કે કોઈ પણ વસ્તુ ખાતરીપૂર્વક મોકલી શકાય છે. એક પેટીને ગમે તેટલા તાળા લગાવી શકાય છે પણ દરેક તાળાને એક જ ચાવી છે અને એ મોકલનાર પાસે રહે છે. આટલી વિગતો પછી તમારે શોધવાનું છે કે, બોબ માટે લીધેલી ભેટ એલીસ  કેવી રીતે પહોંચાડશે ?

જો તમે આ પઝલ ઉકેલી શકો છો તો તમને ક્રીપ્ટોગ્રાફી  ભણવામાં જરૂર રસ પડશે !!

જવાબ ક્યાં મોકલશો?

તમારો જવાબ અમને ઈ મેઈલ દ્વારા alpesh.bhalala@gmail.com પર મોકલી શકો છો અથવા http://www.bhalalaalpesh.com/ પર કોમેન્ટ દ્વારા મૂકી શકો છો. લખ્યા તારીખ : ૧૫/૬/૧૨  

Infographics (2)

Frugal Dad

Source: Frugal dad

This is about American Media, though the information is a year old and few changes ( takeovers) has happened in a year.

મોન્ટી હોલ પઝલ ~ The Monty Hall Puzzle

ગયા અંકનો સવાલ: 

વિષય: ગણિત 
ગહનતા : ૨ /૫ 

હમણાં  દુધના ભાવો વધ્યાં. ચનાને  કોઈ મહેનત વગર કમાણી  વધી ગઈ.ચનાને  ચાનક ચડી. એણે  બાજુના મોટા શહેરમાં જઈ લોટરી ખરીદી. ચનાના  ગ્રહો બળવાન નીકળ્યા. ચનાને દસ લાખની લોટરી લાગી. ચનો મીઠી મૂંઝવણમાં પડ્યો.  અંતે એણે નક્કી કર્યું કે વગર મહેનતના પૈસામાં મજા નહિ. એણે નવ લાખ રૂપિયા એના મિત્રો વચ્ચે વહેંચી દેવાનું નક્કી કર્યું અને સાથે સાથે કેટલાક નિયમો બનાવ્યા. એક, જે તે મિત્રને અપાતી રકમ ૭ રૂપિયા, ૪૯ રૂપિયા, ૩૪૩ રૂપિયા, ૨૪૦૧ રૂપિયા ... ( ૭, ૭નો વર્ગ, ૭નો ઘન, ૭નિ ચાર ઘાત,  ..વગેરે ) હોવી ઘટે ( એનો સાતડા પ્રત્યેનો પ્રેમ !). નિયમ બીજો, કોઈ પણ એક સમાન રકમ છ કરતાં વધુ મિત્રોને આપવી નહિ. ( સાત રૂપિયા વધુમાં વધુ ૬ મિત્રોને આપી શકાય, ૪૯ રૂપિયા વધુમાં વધુ ૬ મિત્રોને આપી શકાય, વગેરે..). ચનાને તો ફટાક દઈને મિત્રો અને એણે કેટલી રકમ આપવી એ નક્કી કરી નાખ્યું પણ આપણાં માટે કદાચ કોયડો બનાવી ગયો!
 

જવાબ:

ચનાએ ભેદી કોયડો બનાવ્યો હતો એટલે ઝટ દઈને વાંચકો ઉકેલી શક્ય નહિ પણ ત્રણ વાંચકો એકદમ નજીક - કહો કે કોયડામાં થોડી વધુ સ્પષ્ટતા હોત તો ઉકેલી જ નાખ્યો હતો - પહોંચ્યા એ વાંચકો આ મુજબ છે.
૧) ફાલ્ગુની દોશી, વડોદરા 
૨) ડો. ડી. એમ. કગથરા, મોરબી 
૩) દ્વિજ ચી. માંકડ, અમદાવાદ

ચાલો જોઈએ હવે ભેદી કોયડાનો ભેદ. 

ખરેખર તો આ કોયડો બીજું કશું નથી પણ દશાંક અંકોનું સપ્તાંક અંકોમાં રૂપાંતરણ. જેમ દશાંશ પદ્ધતિમાં દસ અંકો હોય, દ્વિઅંકી પદ્ધતિમાં ૦ અને ૧ એમ બે જ અંકો હોય, એ જ રીતે સપ્તાન્કમાં સાત અંકો ૦ થી લઈને ૬ સુધી.  આ રૂપાંતરણ માટે - પહેલા ૯૦૦૦૦૦નિ સૌથી નજીકની ૭નિ મહત્તમ ઘત્વાલો અંક શોધવો રહ્યો. જે ગણતરી કરતા મળે, ૮૨૩૫૪૩ = ૭ની સાત ઘાત (પણ સપ્તાન્કમાં કહીએ તો ૧૧ ઘાત !)  
આમ ચનાએ એક ખાસ મિત્રને ૮૨૩૫૪૩ રૂપિયા આપ્યા, બાકી રહ્યા ૯૦૦૦૦૦ - ૮૨૩૫૪૩ =  ૭૬૪૫૭.
હવે ૭ની ૬ ઘાત એટલે કે ૧૧૭૬૪૯ કેટલાં સમાવી શકાય એમ છે ?  એક પણ નહિ !
૭ની ૫ ઘાત = ૧૬૮૦૭, કેટલાં મિત્રોને આપી શકાશે ? ચાર. પાંચ મિત્રોને ૧૬૮૦૭ આપવા માટે પૂરતા રૂપિયા નથી. હવે ૭૬૪૫૭ - ૪*૧૬૮૦૭ =   ૯૨૨૯ 
આમ આગળ વધતાં છેલ્લો જવાબ નીચે મુજબ મળશે.

સાતની ઘાત         રૂપિયા        કેટલાં મિત્રોને     કુલ 
       0                         ૧                       ૩               3
       ૧                         ૭                      ૨             ૧૪ 
       ૨                       ૪૯                      ૬           ૨૯૪ 
       ૩                     ૩૪૩                     ૫        ૧૭૧૫
       ૪                   ૨૪૦૧                     ૩        ૭૨૦૩ 
      ૫                   ૧૬૮૦૭                 ૪       ૬૭૨૨૮ 
      ૭                  ૮૨૩૫૪૩                  ૧      ૮૨૩૫૪૩ 


કુલ  સરવાળો   =                                             ૯૦૦૦૦૦ 

આમ કુલ ૨૪ મિત્રો વચ્ચે ચનાએ ૯૦૦૦૦૦ રૂપિયા વહેંચી દીધા વધુમાં વધુ પાંચ મિત્રોને એકસરખી રકમ ૩૪૩ રૂપિયા મળ્યા. 
જવાબ આપનાર મિત્રો માત્ર સાતની ૦ ઘાત લેવામાં થોડા ગૂંચવાયા હતાં પણ જો પ્રશ્નમાં આ બાબતે વધુ સ્પષ્ટતા હોત તો તેઓ જરૂરથી પાક્કો જવાબ લઇ આવત !

વેકેશનમાં મિત્રો સાથે આ રમત તમે રમી શકો. કોઈ પણ એક રકમ આપો અને રાતની જગ્યાએ તમે કોઈ પણ જુદી ઘાત પણ આપી શકો !

End Game

વિષય:લોજીક 
ગહનતા : ૩.૫ /૫ 

આજનો પ્રશ્ન થોડો અનોખો છે. એમાં સંભાવનાનો ઉપયોગ થાય છે એટલે એના જવાબની ચોક્કસતા પર પણ સવાલ ઉઠે. તમે આ પ્રયોગ ૧૦ વખત કરો તો અમુક વખત જવાબ સાચો હોય અમુક વખત ખોટો. સિક્કો ઉછાળો તો દરેક વખતે તમારું અનુમાન સાચું ના પડી શકે.

વળી, આ પ્રશ્ન ઐતિહાસિક પણ ખરો. મોન્ટી હોલના કોયડા તરીકે પ્રસિદ્ધ  ન્યુયોર્ક  ટાઈમ્સ જેવા છાપાના પહેલા પાને ચમકી ચૂકેલ આ કોયડો રસપ્રદ ઈતિહાસ ધરાવે છે.

કોયડો આ મુજબ છે.  ત્રણ મોટા રૂમ છે અને તેના  દરવાજા બંધ છે. તમે આ મોન્ટી હોલમાં મોન્ટી સાથે ઉભાં
 છો.  એક રૂમમાં એકદમ આધુનિક ગાડી રાખેલ છે અને બાકીના બે ખંડોમાં બકરીઓ (ચનાની !). તમારે એક રૂમ પસંદ કરવાનો છો અને તમારું ધ્યેય ગાડી પ્રાપ્ત કરવાનું છે. તમે એક રૂમ પસંદ કરો પછી મોન્ટી બીજાં  - તમે પસંદ નહિ કરેલાં  - એક રૂમમાં રહેલી બકરી તમને બતાવે છે. મોન્ટી પૂછે છે કે તમારે તમારી પહેલી પસંદગી ફેરવવી છે? 

તો હે સુજ્ઞ વાંચકો તમે શું વિચારશો અને મોન્ટીને જવાબ આપશો  ?

જવાબ ક્યાં મોકલશો?

તમારો જવાબ અમને ઈ મેઈલ દ્વારા alpesh.bhalala@gmail.com પર મોકલી શકો છો અથવા http://www.bhalalaalpesh.com/ પર કોમેન્ટ દ્વારા મૂકી શકો છો. લખ્યા તારીખ : ૧૧/૫/૧૨  

દાનનો મોર્ડન મહિમા

દાન નો મહિમા આપણાં શાસ્ત્રોમાં યથાયોગ્ય ગવાયો હશે પણ આપનું એ બાબતે જ્ઞાન કાચું છે. પણ આજની સ્થિતિ - પરિસ્થિતિ જોતાં આ મહિમા નવા યુગને અનુરૂપ ગાવાનો યોગ્ય સમય લાગે છે.
માંહ્યલામાં જો સામાજિક નિસ્બત જીવતી હોય તો તમને ગમતાં  વિષયોમાં દાનને યોગ્ય સંસ્થા/પ્રવુત્તિઓ/માણસો જરૂરથી મળી આવશે. દાન મંદિરમાં જ થાય કે દાન ધાર્મિક પ્રવુત્તિઓ માટે જ હોય એ વિચારો તો ક્યારનાય જુના થઇ ગયા છે. આજકાલ કઈ બધી ધાર્મિક પ્રવુત્તિઓ ખરેખર ધાર્મિક ક્યાં હોય છે??

રોડ પર ચાની કીટલીએ બેસી ચાની લિજ્જત માણતાં હોવ અને નાનું બાળક તમારા જૂતા પોલીશ કરવા કરગરતું હોય અને તમે એને તમારા જૂતા કાઢી આપો અને બે મિનીટ એની સાથે વાતો કરી એની જિંદગી જાણવા પ્રયત્ન કરો તો કદાચ મંદિરે તમારે પ્રભુદર્શન માટે પણ જવાની જરૂર નહિ રહે. આ પણ એક દાનનો પ્રકાર ના કહેવાય ? 

દાન હમેંશા નાણાકીય જ હોય એ પણ ક્યાં જરૂરી છે? ક્યારેક થોડી સાંત્વના કે થોડી સદભાવના કે તમારો થોડો સમય પણ મહાન દાન બની શકે છે.

સમયદાનનો  યથાયોગ્ય મહિમા અમેરિકામાં છે, કેટલીય લાઈબ્રેરીઓ આવા સમયદાનના સહયોગથી ચાલે છે. આ માત્ર એક નાનકડું ઉદાહરણ છે બાકી મસમોટી પ્રવુત્તિઓ આવી રીતે મોટા પાયા પર થાય છે. મોટા ભાગના કરોડપતિઓ અહી મોટા દાન કરે છે અને આવી પ્રવુત્તિઓમાં જિંદગીભર સંકળાયેલા રહે છે. પણ નાના પાયા પર થતી આવી અસંખ્ય સામાજિક પ્રવુત્તિઓથી સમાજમાં આવા દાનના સંસ્કારનું એનકેન પ્રકાર ઘડતર થાય છે, જે મને લાગે છે આપણે ત્યાં આ સંસ્કારની મહત્તા ખાસ નથી.

આપણે ત્યાં મંદિરોના મેળામાં જવાના રસ્તાઓ પર કેટલીય પરબો અને  જમવાની વ્યવસ્થાઓ જેટલી સરસ રીતે ગોઠવાય જાય છે એટલી સહજતાથી બીજા સામાજિક પ્રસંગોએ એટલી માત્રામાં થતી નથી. મંદિરોમાં જેટલો આરસનો ચળકાટ હોય છે એટલો ભુલકાઓની શાળાઓમાં કે અપંગ કેન્દ્રોમાં નથી જ હોતો. સ્કુલોમાં તૂટી ગયેલી લાદીઓ (ટાઈલ્સ ) છાશવારે છોકરાઓને વાગતી હોય એવું સગી આંખે જોયું છે.

યથાશક્તિ તમારા રસના વિષયને પ્રોત્સાહન આપવા ફૂલની પાંખડી આપી એની સોડમ માનવાની મજા અલગ જ હોય છે. લેવા કરતાં, આપવામાં સંતોષનો ઓડકાર વધારે મીઠો આવતો હોય છે.

મને વિજ્ઞાનમાં અને એમાય ટેકનોલોજીમાં ખાસ રૂચી છે માટે મને એમાં મદદ થઇ શકાય એવી નાનકડી યાદી બનાવેલી જે કૈક આવી છે -

૧. વિકિપીડિયા ( http://wikipedia.org/) 
ક્યારેય તમે આ વાપરો છો ? ઉપયોગી થાય છે? જો હા તો આપણી ફરજમાં આવે છે કે એમાં કન્ટેન્ટ લખીએ અથવા નાણાકીય સહાય કરીએ. ગુજરાતી વિકિપીડિયા પણ છે અને ત્યાં પણ મદદ કરી શકાય.

૨. doc2pdf.net  - હું આ મફત સર્વિસનો ખુબ ઉપયોગ કરું છું. 

૩.  ગુજરાતીલેક્સિકોન ગુજરાતી ડીક્ષનરી અને બીજા પ્રોજેક્ટ્સ - http://gujaratilexicon.com
ગુજરાતી ભાષાના સુંદર પ્રોજેક્ટ્સ ઈન્ટરનેટ પર લાવવા બદલ. એમના પ્રોજેક્ટ્સમાં નવા શબ્દો ઉમેરી કે પછી નાણાકીય સહાય કરી સહભાગી થઇ શકાય.


૪.  AdBlock પ્લગઇન  - હું બધા બ્રાઉઝરમાં આ પ્લગ ઇન ( અથવા એડ ઓન )  વાપરું છું.  દા.ત.  ફાયર ફોક્ષ માટેનું આ પ્લગ ઇન 


તમારા ધ્યાનમાં આવે છે આવા કોઈ પ્રોજેક્ટ્સ ? જરૂરથી જણાવજો.

વેકેશન પ્રવુત્તિઓ

વિક્રમ સારાભાઇ કોમ્યુનીટી સેન્ટર, અમદાવાદ -  વિજ્ઞાન અને ગણિતના વિષયોમાં બાળકોથી લઈને મોટાઓનેસહજતા અને સરળતાથી અઘરા જણાતા સિદ્ધાંતોને પ્રયોગો કે રમતો થકી મીઠાઈની જેમ ખવડાવી શકે છે.   ત્યાં રહેલાં કાયમી મોડેલ્સ ઉપરાંત એમની પ્રયોગશાળાઓ ના ઉપયોગથી તમારું વેકેશન વિજ્ઞાનમય બનાવી શકો. વાલીઓ એમના સંતાનોને બીજી રમતોની સાથે સાથે આવી પ્રવુત્તિઓ કરાવે તો કેવું ?!

આ વરસે આ સંસ્થા વેકેશનમાં બીજા સ્પેશીયલ પ્રોગ્રામ્સ પણ કરવાની  છે અને ગણિતમાં શિક્ષકો માટે ખાસ તાલીમ પણ આપવાની છે. એક શિક્ષક આવી તાલીમ કે તો આખી શાળાને એનો લાભ મળે. અને આમ પણ આપણું શિક્ષણ સરળ, રમતા રમતા, કે સહજતાથી કુમળા મગજોમાં ઉતારાતું નથી ત્યારે આ પ્રોગ્રામની તાતી જરૂરિયાત પ્રવર્તે છે. 

આ રહી એ પ્રોગ્રામ્સ વિશેની વધુ માહિતી :
૧) આ પ્રોગ્રામનું પોસ્ટર 
૨) આ પ્રોગ્રામનું પ્રવેશ ફોર્મ

ભૌતિકવિજ્ઞાનના વિદ્યાર્થીઓ માટેનો પણ એક સરસ વેકેશન પ્રોગ્રામ આ સેન્ટરમાં ચાલે છે અને એની માહિતી અહીંથી મળી શકશે.

ર.પા.

૧)
એકડો સાવ સળેખડો ને બગડો ડીલે તગડો,
બંન્ને બથ્થંબથ્થા કરતા મોટો ઝઘડો.

તગડો તાળી પાડે ને નાચે તા તા થૈ,
ચોગડાની ઢીલી ચડ્ડી સરરર ઊતરી ગઈ.

પાંચડો પેંડા ખાતો એની છગડો તાણે ચોટી,
સાતડો છાનો માનો એની લઈ ગયો લંગોટી.

આઠડાને ધક્કો મારી નવડો કહેતો ખસ,
એકડે મીંડે દસ વાગ્યા, ત્યાં આવી સ્કૂલ ની બસ.
ર)
ર. પા. પોતે ..

૩)

 

-શ્રી શોભિત  દેસાઈ 

          રેફ: http://www.tahuko.com/KHOBO.pdf

૪)   શ્રી ધૈવત ત્રિવેદીએ લખેલ દસ અંકીય શ્રેણી :
https://www.facebook.com/dhaivat.trivedi.1?sk=notes


૫)  ફક્ત છ જ વર્ષોમાં સાઈટ www.RameshDesai.in આજે બંધ હાલતમાં છે.